Niegdyś w wielu kulturach na całym świecie uważano, że kruk posiada magiczną moc. O żadnym innym ptaku nie powstało tak wiele bajek, historii i mitów, jak właśnie o kruku. Jest on nośnikiem ambiwalentnych sił i uchodzi za chowańca czarownic i czarodziejów, magów. Skąd się to wzięło? Skąd taka sława kruków? Czy tylko z powodu czarnego upierzenia kojarzącego się z ciemnymi mocami?

Z jednej strony to wyjątkowo inteligentne zwierzę, które potrafi przemówić nawet i ludzkim głosem, a do tego obmyśla ciekawe techniki polowań w grupie oraz używa prostych narzędzi. Z drugiej  strony natomiast to niezwykle okrutny myśliwy, padlinożerca, wyjadający mózg padlinie poprzez oczodoły, obecny często na polach bitew po zakończonych walkach.

Ta niezwykła mieszanka stworzyła z kruka zwierzę magiczne.

Gadżety i figurki z krukami

Bez tego podstawowego symbolu gotyckiego stylu żaden mroczny dom się nie obejdzie. Nietoperze, czaszki, czarne róże, czarne świece i właśnie kruki to fundament gotyckiego, mrocznego stylu.

Ten piękny kruk widoczny na obrazku powyżej, pełen najdrobniejszych szczegółów jest dostępny na amazonie, ale w polskich sklepach też można doszukać się ciekawej oferty. Często znaleźć można ciekawe figurki kruków w realistycznych rozmiarach, czasami nawet z ciekawymi dodatkami – kruki stojące na czaszce lub na nagrobku.  Motyw kruka można odnaleźć także nadrukowany na kubkach z mrocznymi obrazkami (m.in. autorstwa Lisy Parker lub Anne Stokes), na torbach, szkatułkach czy flagach.

Co ciekawe – figurkę kruka można znaleźć szukając po słowie kluczowym “odstraszacz”. Jak to możliwe? A stąd, że figurki kotów i kruków skutecznie odstraszają ptaki, które lubią wydziobywać świeżo zasiane nasiona z ziemi. Zresztą nie tylko. Figurka kruka umieszczona na balkonie odstraszy gołębie, które jak wiadomo, potrafią nieźle  nabrudzić. Nie chce Ci się sprzątać kupek po gołębiach? Kup sobie kruka. Podobno to działa. Taka naturalna i ekologiczna metoda 🙂

Kruk i jego symbolika

Kruk to jeden z najbardziej znanych ptaków występujących na półkuli północnej. Zawsze uważano, że nigdy nie pojawia się przez przypadek i nie bez powodu posiada czarne upierzenie.

Zwiastuje drastyczne zmiany, pozostawia niepokój, budzi lęk. Kruk żywi się padliną, nie zna litości. Jako symbol może oznaczać śmierć, rewolucję życiową, oczyszczenie. Nie należy go ignorować, wręcz przeciwnie. Jego obecność trzeba potraktować jako szansę na naukę od mrocznego mistrza, a prawidłowo odczytane znaki mogą na zawsze zmienić nasze życie.

Symbolika kruka w kulturach europejskich nierozerwalnie łączy się ze śmiercią oraz wojnami, a także z epidemiami chorób – kruki i wrony ciągnęły bowiem za maszerującym wojskiem żywiąc się ciałami poległych. W Szwecji tradycja ludowa zwykła uważać je za duchy zamordowanych. Kruk zyskał status mityczny będąc swoistym pośrednikiem między życiem a śmiercią.

Tajemniczy nauczyciel

Już w starożytności pojawienie się kruka oznaczało moment zwrotny. Grecy byli przekonani, że kontaktuje się on z bogami i przynosi wiadomości od Apolla. Ponadto, według legend to właśnie on, a nie Prometeusz, dał ludziom ogień. Uważano go za najbardziej inteligentnego ptaka i poświęcano go bogom słońca, światła i wiedzy.

Odrobinę odmienna symbolika była w mitologii celtyckiej. Dla Celtów również był prorokiem, jednak reprezentował wojnę, śmierć, a także zapowiadał nadchodzące nieszczęścia. Morrigan, celtycka bogini magii, podziemia, wojny i zniszczenia, znana też jako Morrigu, przedstawiana była zwykle w zbroi i rynsztunku i pojawiała się wszędzie, gdzie toczono wojnę. Zawsze krążyła nad polem bitwy pod postacią kruka.

Właśnie kruki zostały wybrane przez najważniejszego nordyckiego władcę – Odyna, na niezastąpionych łączników pomiędzy wszystkimi światami. Kruki Odyna, czyli Huginn (Hugin) i Muninn (Munin), czyli Myśl i Pamięć, codziennie podróżują po całym świecie, wysyłane o świcie powracają po zachodzie słońca i przynoszą wieści, które szepcą do ucha i w ten sposób dają przewagę nad przeciwnikami. Łatwo więc zrozumieć popularność kruka w czasach wojen. To zwierzę żywi się szczątkami innych istnień, nie zna litości, jest nieodłącznym elementem ludzkiego nieszczęścia.

“Kruk żywi się ścierwem, ale przede wszystkim dobiera się do oczu, a przez nie wyjada mózg.” – Brunetto Latini

Z kolei w mitologii słowiańskiej wele, czyli dusze zmarłych, jesienią i zimą przy pomocy kruków (a wiosną i latem przy pomocy bocianów i lelków) trafiały z tak zwanego Wyraju na ziemię i wstępowały do łon kobiet, aby się ponownie urodzić.

Solarna symbolika kruka i wrony rozpowszechniona jest jednak także w innych częściach świata i tak np. w Chinach trójnożna wrona lub kruk, wsparte na dysku słonecznym, były symbolem władzy cesarskiej i miłości rodzinnej. W Japonii kruk (zwłaszcza czerwony) występuje jako symbol słońca i posłaniec bogów. Również u części plemion Ameryki Północnej ptaki te czczone były jako bóstwa słoneczne. W Indiach wrony towarzyszą bogini Kali – bogini czasu i śmierci, pogromczyni demonów i sił zła, przedstawianej zazwyczaj z kilkoma parami rąk.

Zasadnicza rola tego ptaka w symbolice wszystkich ludów i wszystkich kultur to głownie odgrywanie roli Strażnika Tajemnic. Pilnuje tajemnic przyszłości i przepowiedni. Widać to już w mistyce babilońskiej, w której wtajemniczany w misteria adept musiał przejść siedem stopni uświadomienia, przybierając kolejno siedem imion. Pierwsze z nich to właśnie Kruk, czyli symbol pierwszego stopnia. Wyraźna tu jest jego rola jako symbol strażnika progu tajemnic – ten próg musiał być przekroczony, aby osiągnąć później pełnię mądrości oraz czystości.

Towarzysz czarownic

W religii chrześcijańskiej kruki zabierały dusze grzeszników do piekła. Zwiastowały smutek i żałobę. Były symbolem ciemności, nieszczęścia, nieczystej mocy. Dlatego wiele osób głęboko wierzy, że kruk to bardzo bliski towarzysz demonów oraz czarownic, tzw. chowaniec – wywołuje on czarownicę krakaniem i potrafi się z nią bez problemu porozumieć. Może być jej pomocnikiem jak czarny kot, sowa czy ropucha. W przeszłości czarownice posiadały moc zmieniana się w kruka, by uniknąć schwytania.

Mistycyzm towarzyszący symbolice kruka był bardzo inspirujący dla pisarzy. Miłośnikiem tych ptaków był Charles Dickens, który traktował tego kruki jako zwierzęta domowe i być może dlatego uczynił je również bohaterami swoich powieści. Niepodważalną tajemniczość kruka wykorzystał również Edgar Allan Poe, który oparł akcję całego utworu na jego obecności. Poemat “Kruk” opowiada o tajemniczej wizycie, jaką potrafiący mówić kruk złożył mężczyźnie zrozpaczonemu po stracie ukochanej i przedstawia powolny proces przechodzenia nieszczęśnika w stan szaleństwa. Ptak przychodzi we śnie, nie daje oczekiwanego pocieszenia, sieje niepokój. Uważa się, iż utwór ten jest odzwierciedleniem paranoi autora.

Wieloznaczność pogrążona w mroku

Plemiona indiańskie szanowały kruka, gdyż uważały, że to właśnie on stworzył świat i chronił cywilizację. Eskimosi mają boga stworzyciela, którego nazywają Ojciec Kruk. Mieszkańcy Azji traktują kruka jako stworzenie, które jest w stanie poruszyć słońce, oczyścić teren i przygotować na nową podróż. Jego mądrość nadaje kierunek. Doskonale zdają sobie z tego sprawę miłośnicy subkultury gotyckiej. Mrok to nie czarne ubrania, melancholijna muzyka i ekscentryczna poezja, pogrążanie się w nim daje szansę na transformację na różnych poziomach świadomości, to niesamowita możliwość na pogodzenie się z ciemną stroną ludzkiej osobowości.

Wieloznaczną naturę we współczesnej kulturze popularnej ilustruje chociażby pozycja kruków w słynnej sadze “Pieśni ognia i lodu” i jej ekranizacji “Gra o tron”. Tam kruki mają związek z czasami i siłami przedludzkimi, a w świecie ludzi stały się inteligentniejszym odpowiednikiem gołębi pocztowych. Ponieważ zaś niesione przez nie wiadomości często nie są dobre, autor używa przysłowia: “Dark wings – dark words”. Trójoką Wronę też niektórzy uważają za błąd tłumaczenia – ponoć powinien to być Trójoki Kruk.

Jest jeszcze jeden jeden kultowy tytuł, o którym trzeba tu wspomnieć, czyli film “Kruk” z 1994r, z Brandonem Lee w roli głównej (synem słynnego Bruce’a Lee, który również zginął tragicznie). Otóż kruk przyniósł temu aktorowi nieśmiertelną sławę, pierwszy film z serii zaliczył się do kanonu mrocznego kina, ale niestety Brandon Lee został przypadkowo postrzelony na planie, wskutek czego zmarł.

Kruki – inteligentne zwierzęta

Podobno kruki z południowych i wschodnich rejonów Afryki należą do najmądrzejszych zwierząt na świecie. Potrafią myśleć abstrakcyjnie oraz budują trwałe relacje w parach na całe swoje życie. Potrafią świetnie naśladować dźwięki, które usłyszą, nawet ludzką mowę, chociaż czasami mają własne zdanie i wolą powiedzieć coś innego. Zresztą zobaczcie sami na filmiku poniżej 🙂

Biały Kruk – znaczenie

A co oznacza Biały Kruk? Jest to bardzo rzadki egzemplarz książki, publikacji lub innej rzeczy, jednym słowem – unikat. Białe kruki istnieją w przyrodzie, jednak są tak niezwykłym zjawiskiem i niezbyt często spotykanym, że uznano je za przysłowiową rzadkość i osobliwość. Ciekawe znaczenie odnalazłam w senniku:

“Biały kruk to rzadkość i coś czego się szuka nawet przez całe życie, a gdy się to zdobędzie – otacza się wielkim szacunkiem. To wiedza, z której wyciągniemy coś bardzo dla nas ważnego, czegoś co otworzy nam oczy i posunie całe lata świetlne w przód. W naszych snach symbol białego kruka nakazuje przywiązać wielką wagę do wydarzeń które przeżywamy i głęboko je rozważyć na jawie…”